Pido
a paz e a palabra
Pido
la paz y la palabra
Aquí tenéis, en canto y alma, al
hombre
aquel que amó, vivió, murió por
dentro
y un buen día bajó a la calle:
entonces
comprendió; y rompió todos sus
versos.
Así es, así fue. Salió una noche
echando espuma por los ojos, ebrio
de amor, huyendo sin saber adónde:
a donde el aire no apestase a
muerto.
Tiendas de paz, brizados pabellones,
eran sus brazos,
como llama al viento
olas de sangre contra el pecho,
enormes
olas de odio, ved, por todo el
cuerpo.
¡Aquí! ¡Llegad! ¡Ay! Ángeles
atroces
en vuelo horizontal cruzan el cielo;
horribles peces de metal recorren
las espaldas del mar, de puerto a
puerto.
Yo doy todos mis versos por un
hombre
en paz. Aquí tenéis, en carne y
hueso,
mi última voluntad. Bilbao, a once
de abril, cincuenta y tantos. Blas
de Otero.
“A la
inmensa mayoría” Blas de Otero. 1955
Tempo
de chorar
Hei de chorar sin bágoas duro
pranto
polas pombas de luz aferrolladas,
polo esprito vencido baixo a noite
da libertá prostituída.
As espadas penduran silandeiras
coma unha chuvia fría diante os
ollos
e teño que chorar na sombra fuxidía
diste pútrido vento
que arromba a lealtá e pon cadeas
no corazón dos homes xenerosos.
Pois que somente os ollos me
deixaron
para chorar por iles longos ríos,
hei navegar periplos, descubertas
por tempos que han de vir cheos de
escumas,
por onde o día nasce,
alí onde xermola o mundo novo.
Pois que o que chora vive, iremos
indo;
indo, chorando, andando,
salvaxe voz que ha de trocarse en
ira,
en coitelo de berros i alboradas
para rubir ao cumio dos aldraxes.
E pois que cada tempo ten seu tempo,
iste é o tempo de chorar.
“Longa
noite de pedra” C. E. Ferreiro. 1962
Deitado
frente ao mar...
Lingoa proletaria do meu pobo
eu fáloa porque sí, porque me gosta,
porque me peta e quero e dame a gaña;
porque me sai de dentro, alá do fondo
de unha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sin raíces
que ao pór a garabata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
falar a fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos do lingoaxe,
remo i arado, proa e rella sempre.
Eu fáloa porque sí, porque me gosta
e quero estar cos meus, coa xente miña,
perto dos homes bós que sofren longo
unha historia contada en outra lingoa.
Non falo pra os soberbios,
non falo pra os ruís e poderosos,
non falo pra os finchados,
non falo pra os estúpidos,
non falo pra os valeiros,
que falo pra os que agoantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
pra os que súan e choran
un pranto cotidián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas
de todos os que sofren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, doce mágoa das Españas,
deitada frente ao mar, ise camiño...
Lingoa proletaria do meu pobo
eu fáloa porque sí, porque me gosta,
porque me peta e quero e dame a gaña;
porque me sai de dentro, alá do fondo
de unha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sin raíces
que ao pór a garabata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
falar a fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos do lingoaxe,
remo i arado, proa e rella sempre.
Eu fáloa porque sí, porque me gosta
e quero estar cos meus, coa xente miña,
perto dos homes bós que sofren longo
unha historia contada en outra lingoa.
Non falo pra os soberbios,
non falo pra os ruís e poderosos,
non falo pra os finchados,
non falo pra os estúpidos,
non falo pra os valeiros,
que falo pra os que agoantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
pra os que súan e choran
un pranto cotidián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas
de todos os que sofren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, doce mágoa das Españas,
deitada frente ao mar, ise camiño...
Celso
Emilio Ferreiro.
Longa
noite de pedra. 1962
Efrén,
tiñas só vinte
anos.
Sacáronte da casa.
Leváronte do teu
fogar
Para o campo de
batalla.
Aprendéronche a
matar…
Agora es un héroe.
Mañá serás un
asasino.
Berra
liberdade. X. Manteiga.
1996
Primeiro
colleron aos comunistas,
e eu non dixen nada porque non era comunista.
Logo levaron aos xudeus,
e eu non dixen nada porque non era xudeu.
Logo, viñeron buscar aos obreiros;
non dixen nada, porque non era obreiro nin sindicalista.
Máis tarde metéronse cos católicos,
e non dixen nada porque eu era protestante.
Cando, finalmente, viñeron por min,
xa non quedaba ninguén para protestar.
e eu non dixen nada porque non era comunista.
Logo levaron aos xudeus,
e eu non dixen nada porque non era xudeu.
Logo, viñeron buscar aos obreiros;
non dixen nada, porque non era obreiro nin sindicalista.
Máis tarde metéronse cos católicos,
e non dixen nada porque eu era protestante.
Cando, finalmente, viñeron por min,
xa non quedaba ninguén para protestar.
Martin
Niemüller (1892-1984)
Pastor luterano.
Foi un dos
primeiros e máis tenaces críticos do nazismo.
“Ollo
por ollo” e todo o mundo acabará cego
Mahatma
Gandhi
(1869-1948) Político e pensador hindú.
Aristóteles
manifestaba que as
mulleres tiñan menos dentes cós homes; aínda que casou dúas
veces, nunca se lle ocorreu comprobar esta afirmación examinando a
dentadura das súas mulleres.
Bertrand
Russell
(1872 -1970) Escritor, matemático e filósofo británico. Premio
Nobel de Literatura en 1950.
TRADUCIÓN
FEMININA DE HOMERO
Toda
a Odisea, coas súas viaxes, os seus naufraxios, as súas sereas, as
súas herbas máxicas, os seu animais míticos, os seus pazos
misteriosos, as súas aventuras e desastres é, para Penélope, unha
inútil e tediosa demora nos seus amores con Ulises. Mentres tanto
Amdrómaca rosma: “Que o vello Homero conte a historia á súa
maneira. Eu darei a miña versión. Eu, que a vivín. Eu, unha pobre
muller infortunada. Primeiro, lembro, foi a prohibición de saír da
cidade. Despois tiven que puír escudos, coser sandalias,
fabricar frechas ata que as mans se me chagaron. Despois vendar
feridas que sangraban e supuraban e enterrar os mortos. Despois
escasearon os víveres e alimentabámonos de ratas e raíces.
Despois perdín ao meu marido e aos meus fillos. Despois o exército
invadiu a cidade e abusou de min e das miñas fillas. Por fin o
vencedor fíxome a súa escrava”.
Marco
Denevi
“Rapaces,
coidado, loitamos moito por conseguir o que tedes. Agora tócavos a
vós defendelo, mantelo e melloralo; non permitades que volo
arrebaten”.
Prólogo
de J.
L. Sampedro
en “Indignaos!”, de Stephane
Hessel.
Este libro foi a orixe do movemento
15 M.
ORIXE
DO SÍMBOLO DA PAZ
- Deseñado polo artista británico Gerald Holtom en 1958 como emblema dunha das meirandes marchas antinucleares da historia.
- En realidade, é o logo de CND, Campaign for Nuclear Disarmament.
- O deseñador construíu o símbolo a partir das letras N (uclear) e D (isarmament) da linguaxe das bandeiras.
safári
uma expedição
pola tua vila
e não por terras estranhas.
tira da paciência e diligente
a formiga pode ser vista.
e não por terras estranhas.
tira da paciência e diligente
a formiga pode ser vista.
caminha uma rua.
de vagar.
escuita no silêncio. atende.
não deixes de passear. calma.
pode que escuites um rumor.
um surdo bramir. apagado.
comboio que freia. engrenagens.
atende. pega a orelha. pode ser.
grande portal. garagem familiar.
muro sem recebo. bem pode ser.
escuita no silêncio. atende.
não deixes de passear. calma.
pode que escuites um rumor.
um surdo bramir. apagado.
comboio que freia. engrenagens.
atende. pega a orelha. pode ser.
grande portal. garagem familiar.
muro sem recebo. bem pode ser.
aguarda.
espreita. chegada uma hora
umha porta será aberta. escassamente.
o justo para uma mulher sair. aguarda.
não é esse o despojo da vitória. calma.
já digem. é precisa paciência.
dous minutos. outra mulher. só uma.
sempre outra. sozinha sempre.
e depois outra e outra e outra.
umha porta será aberta. escassamente.
o justo para uma mulher sair. aguarda.
não é esse o despojo da vitória. calma.
já digem. é precisa paciência.
dous minutos. outra mulher. só uma.
sempre outra. sozinha sempre.
e depois outra e outra e outra.
eis o está. o
formigueiro. e as escravas.
não na china não. não na índia não.
cá mesmo, cabo do garagem familiar.
não na china não. não na índia não.
cá mesmo, cabo do garagem familiar.
cá mesmo,
inadvertidas como insectos
coevas cativas costuram a moda
coevas cativas costuram a moda
bresca
zara levi´s camper massimo dutti
que faz da tua
pele ferida aberta
da tua roupa formigante cicatriz.
da tua roupa formigante cicatriz.
Susana
Sánchez Arins:
aquiltadas
O
vendedor de alfombras
Apareces
lentamente como unha figura estraña, entre
os parasoles da praia e as toallas multicolores. Apareces como unha
sombra negra semicuberta de alfombras. Vai calor. Para acentuala,
pasas ao lado das xentes coma un chamizo de desolación. Deixas como
un afogo de miseria, agobiado baixo o peso das alfombras. Alfombras
sobre o teu corpo e non debaixo…
Pensas nas alfombras baixo os teus
pés nus. Na casa. Na mesquita. Ti sobre a alfombra inclinado cara á
Meca. Alá me protexerá! Sempre as alfombras presentes nos pasos da
túa vida. Agora subíronseche á cabeza. Que de alfombras na cabeza!
Achégaste pola
praia
como un busto sen rostro, un bonete sen cara, un pedazo de corpo
escuálido asomado entre as alfombras. Non é o peso das alfombras o
que te inclina. Son anos de submisión, de fame. É o desterro. É a
soidade. O que máis pesa é a soidade.
Que fará ese
home pola praia,
con esta calor, vendendo alfombras? Que fará? Insensato. E pasa cun
deserto na mirada…
Quen te dera no
teu deserto!, mentres vas arrastrando os pés pola area branca da
praia, area de cunchas, de sal, de mar. Area tan distinta ao teu
deserto, area que non calma o teu deserto interior.
E pasas cun deserto na mirada. Ter
tiveches uns ollos vivísimos, acibeche duro, aceiro negro temperado
nas cores abigarradas do teu entorno infantil. (…)
Agora vas perdido
noutro labirinto branco. Ingresaches nun mundo pálido, nun deserto
de cemento que che vai macerando os ollos (…) Pasaron pola túa
ollada unha man de lixivia. Foi perdendo forza, baixando, baixando…
Baixas a mirada para non molestar. Se te mostras, irritas. Sabes que
non convén. Ti es o negro, o vendedor de alfombras, o Outro. Non
precisas facer nada para seres culpable. Nos teus ollos descobren
espiñas de sospeita. Non os mostres. Non mires de fronte.
A túa media
figura negra camiña pola area branca. Non debería pasar
inadvertida. Pero mesmo
as criaturas que corren pola praia saben que non tes importancia.
Cruzas coma un sopro, sen identidade. Ao pasar a fronteira,
borráronche a substancia. O aroma do mar ocúltate coma un veo. (…)
A xente está
tumbada ao sol para morenear, poñerse negra. Coma ti? Ironía.
Atravesas a praia coma unha ironía. Queren poñerse negros. Porén,
ti introduces a diferencia co teu corpo estraño. De acollelo,
podíano tomar como modelo. De querelo, as criaturas podían xogar
contigo. Converter a túa alfombra na de Aladino. Voar sen prexuízos.
Rir co teu sorriso branco.
(…)
A boa xente comenta ao teu paso,
pobre home!, que peniña! Alimentas a misericordia da xente que se
sente boa porque es digno de compaixón, que se sabe boa, que se
quere moito de boa que é, que case chora cando recapacita na súa
bondade. Que peniña!, pensan estendendo unha simbólica man de
caridade. Ti, sen mirar, sabes o susto que levarían se lles agarras
as mans de verdade. Que riso che produciría ese xesto que non farás
nunca!
Comprendes o
medo. Tamén o
odio. Aprendiches a recoñecelos. Pero, como comprender a envexa? Que
poden envexarche? E descobres a envexa baixo o odio, baixo a falsa
caridade, baixo o medo á indiferencia.
Pasa entre a
xente e representas a liberdade, as ansias de flotar. Co teu andar
fas vacilar a orde, o que dirán, a limitación da súa existencia.
Es libre. Non tes terras, ataduras, patrimonio. Nada tes e tes todo.
Camiñas polo mundo e acometes a aventura sen límites do desarraigo.
Tes todo. Tes a vida.
Atravesas o areal arrastrando os pés
baixo o peso das alfombras. Pasas balanceando culturas co teu andar
especial, un ritmo, un aire de ser solto… Deixas ao teu paso un
lume, un fogo fatuo, un sopro, coma quen regresa da eternidade.
Mª
Xosé Queizán.
Recreación de poemas do libro
Fóra
de min
DEITADO
FRENTE AO MAR...
Lingoa proletaria do meu pobo
eu fáloa porque sí, porque me gosta,
porque me peta e quero e dame a gaña;
porque me sai de dentro, alá do fondo
de unha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sin raíces
que ao pór a garabata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
falar a fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos do lingoaxe,
remo i arado, proa e rella sempre.
Eu fáloa porque sí, porque me gosta
e quero estar cos meus, coa xente miña,
perto dos homes bós que sofren longo
unha historia contada en outra lingoa.
Non falo pra os soberbios,
non falo pra os ruís e poderosos,
non falo pra os finchados,
non falo pra os estúpidos,
non falo pra os valeiros,
que falo pra os que agoantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
pra os que súan e choran
un pranto cotidián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas
de todos os que sofren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, doce mágoa das Españas,
deitada frente ao mar, ise camiño...
Lingoa proletaria do meu pobo
eu fáloa porque sí, porque me gosta,
porque me peta e quero e dame a gaña;
porque me sai de dentro, alá do fondo
de unha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sin raíces
que ao pór a garabata xa non saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
falar a fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos do lingoaxe,
remo i arado, proa e rella sempre.
Eu fáloa porque sí, porque me gosta
e quero estar cos meus, coa xente miña,
perto dos homes bós que sofren longo
unha historia contada en outra lingoa.
Non falo pra os soberbios,
non falo pra os ruís e poderosos,
non falo pra os finchados,
non falo pra os estúpidos,
non falo pra os valeiros,
que falo pra os que agoantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
pra os que súan e choran
un pranto cotidián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas
de todos os que sofren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, doce mágoa das Españas,
deitada frente ao mar, ise camiño...
Celso
Emilio Ferreiro.
Longa
noite de pedra. 1962
Temos
petroleadas ata as praias da alma
M.
Rivas.
O
mariñeiro, coma un titán, ergueu na man o mundo e defendeu a boca
das rías.
X.
Miranda
Vin
que Galicia non era verde e auga
mentres
na Arousa se armaban con brazos solidarios.
Domingo
Tabuyo
Ningún comentario:
Publicar un comentario